بررسی توالی پوسته ای درونی افیولیتی قره قلی- باغ جر، شمال خاوری سبزوار

نویسندگان

  • مجتبی میرزایی کارشناسی ارشد، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
  • محمدرضا جان نثاری دکترا، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
  • مرتضی خلعت بری جعفری استادیار، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
چکیده مقاله:

توالی پوسته­ای درونی (پلوتونیک) رخنمون یافته در محدوده شمال قره­قلی- باغ­جر جزیی از افیولیت سبزوار است که در کناره شمالی خرده‌قاره ایران مرکزی برونزد دارد. این توالی دربردارنده الیوین­گابرو و پیروکسن­گابرو با ویژگی‌های کومولیتی، گابرو­ توده­ای، گابرو فولیه و کمپلکس دایک­های ورقه­ای دیابازی است که توسط نفوذی‌های (اینتروژن­های) ورلیتی، توده­های کوچک، دایک­ها و رگه­های پگماتیت­گابرو و پلاژیوگرانیت قطع شده­اند. این توالی قابل مقایسه با بخش­های بالایی گابروها در کمپلکس­های افیولیتی شناخته شده­ هستند. این سنگ­ها قطعه و برش(اسلایس) بزرگ زمین‌ساختی را تشکیل داده که روی پریدوتیت­های سرپانتینیتی رانده شده و یا این­که  به‌صورت زمین‌ساختی در زیر آنها قرار گرفته­اند. گابروهای کومولیتی به‌صورت تدریجی به گابروهای ایزوتروپ تبدیل شده­اند و این گابروها نیز  به‌صورت عادی به کمپلکس دایک­های ورقه­ای دیابازی تغییر یافته­اند. اندازه‌گیری­های ساختاری از لایه­بندی ماگمایی و آزیموت دایک­های دیابازی ورقه­ای، نفوذی‌های ورلیتی پگماتیت گابرو و پلاژیوگرانیت نشان از راستای خاوری- باختری در شمال قره‌قلی و راستای شمالی-  جنوبی در جنوب باختری سلیمانیه دارد که معرف تشکیل پوسته اقیانوسی در پهنه­های خردشدگی اقیانوسی است. مطالعات میکروسکوپی نشان می­دهد که بافت­های مزوکومولا و هتراد کومولا فراوان بوده‌اند که معرف حجره­های ماگمایی با سیستم باز در محیط­های فرافرورانش‌ هستند. روند تبلور کانی­ها در گابروها به­صورت الیوین←پلاژیوکلاز←کلینوپیروکسن± ارتوپیروکسن←آمفیبول شبیه (مورب­ها) و یا الیوین← کلینوپیروکسن± ارتوپیروکسن←پلاژیوکلاز←آمفیبول (شیبه کمان) ­است. بافت­های میکروسکوپی مزوکومولا و هترادکومولا چیره هستند که معرف حجره­های ماگمایی باز در پهنه­های فرافرورانش است. بررسی تجزیه‌های شیمیایی نشان از گوناگونی ترکیبی نمونه­ها دارد، به گونه‌ای که نمودارهای عنکبوتی دارای تهی‌شدگی از Nb و غنی شدگی از LREE هستند. ویژگی‌های تیتان پایین، قرار‌گیری در حوضه­های کومولیتی و غیرکومولیتی مرتبط با کمان­ها، جایگاه زمین‌ساختی- ماگمایی (تکتونوماگماتیک) جزایر کمانی تا مورب، همگی نشان از منشأ فرافرورانش این سنگ‌ها در طی دوره کرتاسه بالایی دارد.    

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی پترولوژی و تحول ژئودینامیکی توالی پوسته ای افیولیت باغ جر-قره قلی، شمال خاوری سبزوار

چکیده: توالی پوسته ای افیولیت شمال باغ جر-قره قلی، در شمال خاوری سبزوار رخنمون دارد و جزئی از مجموعه افیولیتی حاشیه شمالی خرده قاره ایران مرکزی است. این مجموعه افیولیتی از پریدوتیت های گوشته ای و توالی پوسته ای تشکیل شده است. پریدوتیت ها سرپانتینی شده اند اما بخش های سالمی از آن ها دارای ترکیب هارزبورژیت کلینوپیروکسن دار و عدسی های دونیتی که کرومیت دارند توسط دایک های دیابازی منفرد و بودینه شد...

پتروژنز توده‌های نفوذی آداکیتی نوار افیولیتی شمال خاوری سبزوار

تعدادی توده نفوذی با ترکیب ترونجمیت و تونالیت به صورت سین‌تکتونیک به داخل مجموعه دگرگونی سلطان‌آباد (شمال‌خاوری سبزوار) تزریق شده‌اند. بررسی‌های ژئوشیمیایی این توده‌های نفوذی نشان‌دهنده ویژگی‌های آداکیتی بسیار بارز (نسبت بسیار بالای استرانسیم به ایتریم و مقادیر بسیارکم ایتریم و ایتربیم) در آنهاست. با توجه به شواهد صحرایی و میکروسکوپی و ویژگی‌های ژئوشیمیایی سنگ کل توده‌های نفوذی منطقه، ایجاد این...

متن کامل

زمین‌شناسی و ژئوشیمی توالی خروجی افیولیتی در ناحیه فرومد، شمال خاوری ایران

سنگ‌های افیولیتی ناحیه فرومد، در انتهای بخش باختری افیولیت سبزوار، جزیی از افیولیت‌های حاشیه خردقاره ایران مرکزی هستند. بررسی‌های صحرایی در این ناحیه نشان از وجود توالی خروجی با سن کرتاسه پسین دارد. این توالی در تورونین پسین- سانتونینشامل گدازه‌های بازالتی بالشی همراه با چرت‌های رادیولردار است ولی در کنیاسین- کامپانین پسین از گدازه‌های بازالتی بالشی در بخش‌های زیرین- میانی و انواع توف‌ها در بخش...

متن کامل

اهمیت دیاپیر‌های گوشته‌ای در تشکیل توالی خروجی افیولیتی، شمال باختری سبزوار

در شمال خاوری ایران، در شمال باختری شهرستان سبزوار، توالی خروجی افیولیتی و سری سوپراافیولیتی رخنمون دارند که دارای میان لایه‌های سنگ آهک پلاژیک با سن کرتاسه بالایی هستند. توالی خروجی دربردارنده برش‌ و توف‌هیالوکلاستیک همراه با روانه صفحه‌ای در بخش زیرین، گدازه‌ بالشی آفیریک حفره‌دار در بخش میانی و سنگ‌های آتشفشانی-رسوبی در بخش بالایی است. سری سوپراافیولیتی نیز دربردارنده‌ تناوبی از رسوبات ولکان...

متن کامل

سنگ‌زایی، ژئوشیمی و کانی‌شناسی ماگماتیسم ائوسن نوار افیولیتی شمال سبزوار

Ophiolitic belt of Northern Sabzevar is invaded by basic, intermediate and acidic post-ophiolitic magmtism as dome, dyke and cone. Microscopically, the texture of the studied samples is porphyric and trachytic. Phenocryst mostly consists of amphibole, feldspar and clinopyroxene. All researchers that have investigated basic to acidic post ophiolitic magmatism of northern Sabzevar have consensus ...

متن کامل

مطالعه سنگهای آهکی پلاژیک کمپلکس افیولیتی شمال خاوری ایارن،شمال کاشمر

در این بررسی رخنمونی از سنگ های آهکی پلاژیک کمپلکس افیولیتی شمال کاشمر(جزیی از افیولیت های سبزوار) واقع در 65 کیلومتری شمال شهرستان کاشمر و در نزدیکی روستای خضربیگ به ضخامت 85 متر مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه به منظور بررسی میکروفسیل ها و میکرو فاسیس های موجود در سنگهای آهکی پلاژیک کمپلکس افیولیتی شمال کاشمر انجام شده است.با توجه به مطالعات انجام شده بر روی مقاطع میکروسکوپی سن این واحد آهکی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 23  شماره 89

صفحات  143- 154

تاریخ انتشار 2013-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023